Zwangerschapsdementie, feit of fabel?
Een zwanger lichaam verandert op veel verschillende manieren. Van gezwollende enkels tot warrigheid in hersenen. De hersenen? Ja, veel aanstaande moeders hebben last van wat 'zwangerschapsdementie' wordt genoemd.
Ze zijn vergeetachtiger, onhandiger en concentreren zich minder goed tijdens de negen maanden dat ze in verwachting zijn, tot zelfs daarna. Maar, zijn er echt cognitieve veranderingen die hiertoe leiden? Of is het toeval? Laten we eens kijken wat er gebeurt in de hersenen van een aanstaande moeder!
Wat is zwangerschapsdementie?
Je portemonnee voor de zoveelste keer vergeten, niet meer weten wat iemand een seconde geleden zei, elke keer tegen dezelfde tafelrand aanstoten, je spullen overal kwijtraken... Hoe verder in de zwangerschap, hoe meer dit bij vele vrouwen lijkt te gebeuren!
Zwangerschapsdementie is een term die wordt gebruikt voor vrouwen die steeds meer verstrooid zijn tijdens hun zwangerschap. De cognitieve veranderingen die sommigen ervaren worden gekenmerkt door vergeetachtigheid, moeite met concentreren en extra verward zijn. Veel vrouwen voelen zich ook sneller overweldigd tijdens de maanden in aanloop naar de bevalling.
Onderzoek over zwangerschapsdementie
Hoe komt het dan dat veel vrouwen dit meemaken? The Medical Journal of Australia publiceerde een meta-analyse, waar resultaten van veel verschillende onderzoeken samen worden geanalyseerd, over het fenomeen. Hierin zijn 709 zwangere en 521 niet-zwangere vrouwen onderzocht. Met het doel om vast te stellen of zwangerschap er inderdaad voor zorgt dat het brein minder goed zijn werk doet en of deze trend ook voortzet.
En wat bleek? Cognitief functioneren, geheugen, reactievermogen waren duidelijk minder goed bij zwangere vrouwen. Vanaf het eerste trimester begint deze trend en hoe verder in de zwangerschap, hoe meer de functies afnemen. Met de meest merkbare verschillen tijdens het derde kwartaal. De verschijnselen worden na de geboorte steeds minder en verdwijnen uiteindelijk.
Waarom komt het voor?
Er is geen definitief antwoord op waarom het voorkomt, maar er zijn meerdere factoren die de aanleiding kunnen zijn.
- Hormonale schommelingen: de hormonen van zwangere vrouwen kunnen van slag zijn. Deze hormonale verschuivingen, vooral de verhoogde niveaus van oestrogeen en progesteron, kunnen de cognitieve functie beïnvloeden.
- Slaaptekort (want je slaapt te kort): 's nachts wakker worden, moeite hebben met inslapen of meer slaap nodig hebben dan ooit, zorgen er allemaal voor dat je hersenen anders functioneren dan normaal. Dit beïnvloedt de hersenprestaties.
- Psychologische en emotionele factoren: er verandert zoveel en het is een emotioneel proces, dit kan de concentratie en het geheugen beïnvloeden.
Hoe kan je omgaan met vergeetachtigheid?
Het kan frustrerend zijn om ermee om te gaan, maar soms kun je er niet omheen. Gebruik enkele van deze strategieën om met alle veranderingen om te gaan.
- Blijf georganiseerd: Gebruik kalenders, planners of apps om afspraken, belangrijke data en taken bij te houden. Maak lijstjes om prioriteiten te stellen en breek grotere taken op in kleinere, behapbare stappen.
- Maak routines: Consistentie kan belasting verminderen. Stel dagelijkse routines in voor activiteiten zoals het bereiden van maaltijden, zelfzorg en huishoudelijke taken om het aantal beslissingen tot een minimum te beperken en ruimte vrij te maken in je hoofd.
- Delegeer en zoek ondersteuning: Aarzel niet om hulp te vragen! Roep de hulp in van je partner, vrienden of familie. Het delen van verantwoordelijkheden kan een deel van de cognitieve last verlichten en je helpen om je te concentreren op zelfzorg en rust.
- Actief blijven: Regelmatige lichaamsbeweging blijkt de cognitieve functie te verbeteren. Doe aan activiteiten met weinig impact die geschikt zijn voor de zwangerschap, zoals prenatale yoga, zwemmen of wandelen. Raadpleeg je arts voor aanbevelingen voor lichaamsbeweging.
- Zorg voor jezelf: Geef prioriteit aan zelfzorgactiviteiten zoals ontspanningsoefeningen, meditatie of een ontspannend bad nemen. Activiteiten die stress verminderen kunnen een positieve invloed hebben op de cognitieve functie.
- Neem voldoende rust: Voldoende slaap is cruciaal voor cognitieve prestaties. Zorg voor een ontspannende routine voor het slapengaan, creëer een comfortabele slaapomgeving en overweeg het gebruik van ondersteunende kussens die speciaal ontworpen zijn voor zwangere vrouwen.
Ben je ook warriger tijdens je ongesteldheid?
Het idee dat vrouwen vergeetachtiger zijn tijdens hun menstruatie doet al jaren de ronde. Wetenschappelijk onderzoek levert echter geen sterk bewijs voor deze bewering. Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de relatie tussen de fasen van de menstruatiecyclus en de cognitieve functie, en de resultaten waren niet overtuigend.
Geen zorgen
Zwangerschapsdementie is een veel voorkomend verschijnsel dat door veel aanstaande moeders wordt ervaren. Hoewel het soms frustrerend kan zijn, is het belangrijk om te onthouden dat het een tijdelijke aandoening is en een normaal onderdeel van de zwangerschap. Door gebruik te maken van strategieën zoals georganiseerd blijven, steun zoeken en prioriteit geven aan zorgen voor jezelf (en de baby), kun je effectief omgaan met je zwangerschapsbrein en deze mooie fase van je leven met vertrouwen en plezier omarmen.
Disclaimer: Zwangerschapsdementie is een veel voorkomende ervaring, maar als je je zorgen maakt over ernstige of aanhoudende geheugen- of cognitieve veranderingen, is het raadzaam om contact op te nemen met je zorgverlener voor een goede evaluatie.
Vergeet niet dat elke zwangerschap anders is en dat de ervaringen verschillen. Omarm de veranderingen, wees lief voor uzelf en geniet van de ongelooflijke reis van het moederschap!
Leer meer bij BODY WORLDS
Zwangerschapsdementie is dus geen echte dementie, een ziekte waarbij de hersenen steeds meer beschadigen. Wil je meer leren over zwangerschap, dementie en hoe ons brein werkt, bezoek dan BODY WORLDS om het menselijke lichaam van binnen te zien.
Met korting naar BODY WORLDS? Met de Explore Pass stel je voordelig je Amsterdam uitje samen. Dé city pass voor Amsterdam!
