Elk jaar op 28 juli roept de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) landen op om samen te werken om hepatitis als bedreiging van de volksgezondheid uit te bannen door Wereld Hepatitis Dag te organiseren. Met deze dag wil de WHO dit jaar mensen bewust maken van virale hepatitis, een ontsteking van de lever die ernstige leverziekten en leverkanker veroorzaakt.
Hepatitis, soms afgekort tot Hep, is de term die wordt gebruikt om een ontsteking van de lever aan te duiden, die meestal het gevolg is van een virale infectie of leverbeschadiging door te veel alcohol te drinken. Alleen in het geval van auto-immuun hepatitis (AIH) is de oorzaak onbekend. AIH is een chronische aandoening waarbij het immuunsysteem de lever aanvalt en beschadigt.
Op deze dag wil de WHO de aandacht vestigen op het gevaar voor de volksgezondheid van leverontsteking ten gevolge van een virale infectie. Er zijn vijf soorten virale leverontsteking, die meestal door bloedonderzoek worden vastgesteld. Sommige vormen gaan zonder ernstige problemen over, maar andere kunnen langdurig (chronisch) zijn en littekenvorming van de lever (cirrose), verlies van leverfunctie en in sommige gevallen leverkanker veroorzaken.
Kortdurende of acute hepatitis heeft vaak geen merkbare symptomen, wat betekent dat je met hepatitis besmet kunt zijn zonder het te weten. Als er wel symptomen ontstaan, kunnen die onder meer spier- en gewrichtspijn, koorts, verlies van eetlust, donkere urine en het geel worden van de ogen en de huid zijn. Als je symptomen hebt die door hep veroorzaakt kunnen worden en die niet overgaan, moet je naar een dokter gaan.
De wereld verlossen van virale hepatitis kan niet wachten, want elke 30 seconden sterft er iemand in de wereld aan een hepatitis gerelateerde ziekte. Dit betekent dat het wegwerken van deze virale bedreiging van de gezondheid een positief effect zou hebben op miljoenen mensen.
De meest voorkomende oorzaken van virale hep zijn de vijf virussen, waarnaar de vijf typen zijn genoemd: hepatitis A-virus (HAV), hepatitis B-virus (HBV), hepatitis C-virus (HCV), hepatitis D-virus (HDV) en hepatitis E-virus (HEV). Zowel HAV als HEV worden overgedragen via besmet voedsel of water, terwijl HBV, HCV en HDV worden overgedragen via bloed of lichaamsvloeistoffen.
Dit virus wordt meestal opgelopen door iets te eten of te drinken dat blootgesteld is geweest aan de poep van een besmette persoon en komt het meest voor in landen met slechte sanitaire voorzieningen. Er is geen specifieke behandeling, anders dan het verlichten van de symptomen. Gelukkig gaat het meestal binnen een paar maanden over en daarna hebben patiënten levenslange immuniteit. Er is een hepatitis a vaccin beschikbaar, dat wordt aangeraden als je een hoog risico loopt op infectie of ernstige gevolgen van besmetting, of als je reist naar een gebied waar het virus veel voorkomt.
Dit type hepatitisvirus wordt meestal tijdens de geboorte en bevalling overgedragen van moeder op kind. In zeldzame gevallen kan HBV worden verspreid via onbeschermde seks en het injecteren van drugs. De meeste volwassenen die met dit type besmet zijn, zijn in staat het virus te bestrijden en binnen een paar maanden volledig van de infectie te herstellen, maar de meeste mensen die als kind besmet zijn, ontwikkelen een langdurige infectie, die chronische hepatitis B wordt genoemd.
Volledige vaccinatie is mogelijk door middel van 3 injecties en wordt aanbevolen voor mensen die reizen naar een gebied waar het virus veel voorkomt, zoals Zuidoost-Azië en sub-Saharaans Afrika, kinderen van moeders met het virus en mannen die seks hebben met mannen.
Dit hepatitisvirus wordt meestal verspreid door contact van bloed tot bloed, zoals door intraveneus drugsgebruik, onveilige injectiepraktijken, onveilige gezondheidszorg en transfusie van niet-gescreend bloed. Hoewel HCV vaak geen merkbare symptomen veroorzaakt, zal slechts 1 op 4 de infectie overwinnen en in de resterende gevallen blijft het vele jaren in het lichaam en veroorzaakt het chronische symptomen, levercirrose, leverkanker en leverfalen. HCV kan worden behandeld met antivirale geneesmiddelen, maar er bestaat momenteel geen vaccin.
Het vierde type van het hepatitisvirus treft alleen diegenen die reeds besmet zijn met HBV, aangezien het zonder dit virus niet in het lichaam kan overleven. Het virus wordt meestal verspreid via bloedcontact of seksueel contact. Er bestaat geen vaccin specifiek voor HDV, maar het hep b-vaccin biedt wel bescherming. Langdurige infecties met hepatitis d en hepatitis b kunnen leiden tot een verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige problemen zoals levercirrose en leverkanker.
Ten slotte is er HEV, dat meestal in verband wordt gebracht met het drinken van besmet water of het eten van rauw of onvoldoende verhit varkensvlees of slachtafval, maar ook met vlees van wilde zwijnen, hertenvlees en schelpdieren. Voor de meeste mensen is een infectie met HEV over het algemeen mild en van korte duur en kan onbehandeld blijven.
Als zwangere vrouwen echter besmet raken, vooral in het tweede of derde trimester, lopen zij een verhoogd risico op acuut leverfalen, foetaal verlies en overlijden. Tot 20-25% van de zwangere vrouwen kan overlijden als zij in het derde trimester hepatitis E oplopen. Er is een vaccin tegen HEV ontwikkeld, maar dit is momenteel alleen in China verkrijgbaar.
Dit jaar heeft de WHO het thema "Hepatitis kan niet wachten" gekozen om aan te geven hoe dringend de inspanningen zijn die nodig zijn om tegen 2030 hepatitis als bedreiging voor de volksgezondheid uit te bannen. Je kunt meer te weten komen over de verschillende soorten hepatitis via de informatiebladen van de WHO en je kunt meer te weten komen over de lever in onze blog over je op een na grootste orgaan.